Pod koniec każdego roku podatkowego niezbędne jest przeprowadzenie remanentu przez przedsiębiorców. Dotyczy to tych, którzy rozliczają się, używając księgi przychodów i rozchodów oraz posiadających aktywa określone ustawą. Skoro już wiesz, kto musi go przeprowadzić, dowiedz się jak.

Remanent to spis z natury, czyli inaczej inwentaryzacja. Stanowi zestawienie oraz porównanie majątku przedsiębiorstwa z danymi znajdującymi się w dokumentacji księgowej i ewidencji (np. faktury). Jest to niezwykle potrzebny element w działaniu firmy. Spełnia rolę kontroli wewnętrznej oraz ułatwia ustalenie majątku firmy, jak również realnego dochodu uzyskanego w danym roku kalendarzowym. Dodatkowo, z uwagi na to, że remanent nie jest przeprowadzany tylko na podstawie dokumentów, pomaga w ocenie nadwyżek bądź braków w magazynach. Remanentowi podlegają: towary handlowe, półwyroby, materiały podstawowe i pomocnicze, wyroby, odpady (zakres określa par. 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR). Jednocześnie firmy objęte wymogiem przeprowadzania spisu z natury muszą wykonać go w okresie zgodnym z przepisami albo na koniec roku podatkowego. Można go przeprowadzić, wybierając jedną z trzech metod.

Każda z trzech metod ma swoją definicję w Ustawie z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości, artykuł 26.

Wybierana zazwyczaj przy spisywaniu należności od partnerów biznesowych, środków finansowych na rachunkach bankowych albo składników majątku powierzonych kontrahentom. Głównym zadaniem tej metody jest potwierdzenie stanu wykazanych w księgach rachunkowych aktywów i pasywów z dokumentacją od dłużników, wierzycieli, kontrahentów. Dodatkowo poprawność (zgodność) sald mogą potwierdzać także wyciągi z rachunków bankowych przedsiębiorstwa. Jeśli w ramach remanentu pojawią się nieprawidłowości, trzeba je od razu wyjaśnić. Jednocześnie cała dokumentacja, w którą wchodzą protokoły, potwierdzenia powinna być dołączona do dokumentu inwentaryzacyjnego, który jest tworzony na zakończenie remanentu.

Inną metodą jest metoda nazywana spisem z natury. Przed jej rozpoczęciem tworzy cię specjalny arkusz spisowy. W nim wpisuje się elementy znajdujące się w majątku firmy: wyroby, półwyroby, materiały podstawowe oraz pomocnicze, budowle, maszyny, towary handlowe, czyli wszystko, co fizycznie jest w przedsiębiorstwie. W czasie spisu można je policzyć, zmierzyć, zważyć albo oszacować ich ilość, co przełoży się na wiedzę o stanie posiadania firmy.

Ostatnią z metod do wyboru jest metoda weryfikacji. Pomaga ona w wykonaniu inwentaryzacji należności spornych, zagrożonych albo wątpliwych gruntów, funduszy, instalacji, wartości prawnych oraz niematerialnych, funduszy własnych, należności w stosunku do pracowników albo zobowiązań w stosunku do nich. Używając tej metody, wykonuje się porównanie między danymi zapisanymi w księgach a dokumentami źródłowymi firmy.

Dokument inwentaryzacyjny kończy remanent, niezależnie od metody wybranej do jego przeprowadzenia. Wygląd oraz zawartość dokumentu jest określona w ustawie o rachunkowości i rozporządzeniach podatkowych. Najważniejszą zasadą jest, że spis musi mieć trwałą formę oraz być dokładnie sporządzony i zawierać następujące dane:

•   data wykonania remanentu;
•   nazwa firmy oraz imię i nazwisko jej właściciela/właścicieli;
•   nazwa majątku, który jest spisywany;
•   numer kolejny pozycji arkusza spisu;
•   ceny w złotówkach i groszach;
•   jednostki miary;
•   ilość konkretnego składnika majątku, którą potwierdził spis;
•   wartość, która wynika z mnożenia ilości lub liczny danego towaru przez cenę jednostkową;
•   wartość sumaryczną;
•   klauzulę o treści „Spis zakończono na pozycji”;
•   podpisy osób, które wykonały inwentaryzację oraz brały w niej udział;
•   podpis właściciela/właścicieli firmy.

Należy pamiętać także o ponumerowaniu dokumentu oraz prawidłowej, ciągłej numeracji. Zazwyczaj remanent jest wykonywany na koniec roku podatkowego, tj. 31 grudnia. Tym samym jest też spisem, który rozpoczyna nowy rok.