Każdy przedsiębiorca chce, aby firma była zawsze w dobrej kondycji finansowej. Wypłacalność to gwarancja zaufania klientów czy sukcesu w staraniu się o dodatkowe wsparcie finansowe. Dlatego, aby mieć pewność, że firma jest w dobrej sytuacji finansowej, trzeba ją, przynajmniej od czasu do czasu, kontrolować. Jak zmierzyć kondycję finansową firmy?

Sytuacja finansowa firmy jest brana pod uwagę nie tylko przez kontrahentów czy inwestorów, którzy chcą wiedzieć, czy warto podjąć współpracę. Jest także istotna dla banku, w którym przedsiębiorca stara się o kredyt oraz dla instytucji, które udzielają dotacji czy innych metod finansowego wsparcia. Wielu przedsiębiorców decyduje się co jakiś czas na kontrolę płynności finansowej w firmie, aby mieć pewność, że wszystko jest w porządku lub wyłapać moment, kiedy coś będzie nie tak i móc szybko zareagować. By ocena kondycji finansowej firmy była możliwa, należy przygotować wszystkie aktualne dokumenty finansowe. Zależnie od tego, jaką formę prawną ma firma, mogą to być: dokumenty założycielskie spółki, bilans zysków i strat, sprawozdania finansowe czy księga przychodów i rozchodów. Jednak pełen obraz sytuacji daje przede wszystkim rachunek przepływów pieniężnych, który uwzględnia to, czego nie ma w wyżej wymienionych dokumentach, a więc amortyzację, rozliczenia kosztów czy rezerwy. Dzięki ocenie można dowiedzieć się, które elementy dają najwięcej zysków, a które przynoszą straty. Można także poznać zdolność firmy do finansowania podstawowych działań i ile pieniędzy wydaje.

Najczęściej stosowanym sposobem mierzenia kondycji finansowej jest metoda wskaźnikowa. Polega na pomiarze i ocenie czterech wskaźników:

• rentowności – stosunek zysku do przychodów obliczany ze wzoru zysk netto/przychody x 100%. Pozwala ocenić, czy firma dobrze zarządza zasobami zaangażowanymi w działalność.
• płynności finansowej – wskaźnik pozwalający na ocenę trzech rodzajów płynności: bieżącej, szybkiej i natychmiastowej. Bieżąca ocenia możliwość pokrywania zobowiązań przez firmę i jest stosunkiem bieżących aktywów do bieżących zobowiązań. Szybka płynność zaś bada możliwość pokrywania zobowiązań bez użycia zgromadzonych zapasów, a natychmiastowa wskazuje możliwość pokrycia aktualnych należności ze zgromadzonych środków.
• obrotowości – wskaźnik sprawdzający efektywność generowania przychodów oraz umiejętność zarządzania aktywami. Ocenia się tutaj okresy spłaty zobowiązań, obrotowość aktywów, rotację zapasów i należności oraz cykl konwersji gotówki.
• zadłużenia – ocena sprawności obsługi zobowiązań krótko- i długoterminowych. Tutaj analizuje się wskaźniki ogólnego zadłużenia, zadłużenia kapitału własnego, zadłużenia długoterminowego, pokrycia obsługi długu i zobowiązań odsetkowych.

Poza metodą wskaźnikową można użyć jeszcze innych sposobów na ocenę wypłacalności firmy. Jednym z nich jest ocena ryzyka upadłości firmy. Poza wskaźnikami mierzonymi w metodzie wskaźnikowej, do oceny ryzyka upadłości bierze się pod uwagę statystykę właściwą dla branży, w której działa firma oraz rodzaj i wielkość firmy. Ryzyko upadłości ocenia się metodą dyskryminacyjną np. w modelu Gajki i Stosa albo Altmana.

Rezultaty oceny kondycji finansowej firmy będą różne, w zależności od powodu jej dokonywania. Pozytywne wyniki oznaczają, że firma ma płynność finansową i może zachować ją na dłużej. To pozwoli nie tylko na bezproblemowe spłaty zobowiązań, ale także na otrzymanie kredytu. Negatywne wyniki oznaczają, że coś trzeba zmienić, aby poprawić wypłacalność i uniknąć większych kłopotów finansowych. Tak naprawdę żadna firma nie jest perfekcyjna i nie ma takiej, w której nie trzeba byłoby czegoś zmieniać i poprawiać. Czasem nawet niewielkie zadłużenie może okazać się pozytywne, ale mimo wszystko warto raz na jakiś czas wykonywać taką analizę finansową firmy, aby chociażby ocenić możliwość podjęcia jakiejś nowej inwestycji czy zaciągania nowych zobowiązań.